Podstawowym działaniem Archikonfraterni Literackiej jako organizacji religijnej jest rozwój religijny i duchowy członków poprzez uczestnictwo w życiu kościoła.
Drugim obszarem była działalność dydaktyczna i wydawnicza, która miała powodować wzrost i pogłębienie wiedzy społeczeństwa polskiego m. in. w zakresie historii, geopolityki, gospodarki, nauki, kultury.
Trzecim zagadnieniem, była działalność charytatywna skupiająca się na wszechstronnej pomocy ludziom represjonowanym przez PRL.
Podstawowy obszar działania Archikonfraterni Literackiej
Emblemat Archikonfraternia Literacka
Profesor jako Senior (Przewodniczący) Archikonfraterni Literackiej uczestniczył we wszystkich uroczystościach kościelnych i narodowych wraz z członkami organizacji.
Dokumenty przyjęcia w poczet członków i powołania na Przewodniczącego
AKL przyjęcie na członka 08 XII 1954 r. – pdf
AKL wybór na Seniora 08 XII 1980 r. – pdf
Historia Archikonfraterni Literackiej i działalność jej członków (1507-1980). Warszawa 1980. – opracowana przez Mieczysława Nieduszyńskiego
List otwarty do Wojciech Jaruzelskiego Przewodniczącego Rady Państwa Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
List do Jaruzelskiego 1988 r. – pdf
Uczestnictwo w uroczystościach religijnych i patriotycznych
Procesja Bożego Ciała w Warszawie
Msza za Ojczyznę celebrans ks. prałat Wacław Karłowicz
Audiencja u Prymasa Józefa Glempa
Senior Mieczysław przyjmuje nowych członków do Archikonfraterni Literackiej
Msza w Archikatedrze Św. Jana w kaplicy Archikonfraterni Literackiej
Drugi obszar działania Archikonfraterni Literackiej
Seminaria i wykłady zorganizowane przez Archikonfraternie Literacką w ramach Wolnego Uniwersytetu
Prof. Mieczysław Nieduszyński jako senior (przewodniczący) Archikonfraterni Literackiej był inicjatorem i organizatorem seminariów popularnonaukowych, których zadaniem było pogłębienie i poszerzenie wiedzy oraz przygotowanie ich uczestników do samodzielnej działalności publicznej społecznej i politycznej. Opracował on program i zaproponował wykładowców tych seminariów. Od listopada 1980 roku do końca marca 1985 roku zorganizował i przeprowadził ponad 100 wykładów seminaryjnych pod wspólną nazwą „Studium Społecznej Nauki Kościoła”, które ogniskowały się na pięciu obszarach tematycznych: historii, polityki, socjologii, ekonomii i kultury.
Wykładowcami seminariów w zakresie historii byli m.in.: prof. A. Gieysztor, prof. H. Samsonowicz, prof. A. Ajnenkiel, prof. M. Drozdowski, prof. J. Skowronek, prof. Z. Wójcik, prof. Z. Zachorski, doc. T. Strzembosz, doc. J. Łojek, doc. A. Sucheni-Grabowska, doc. A. Paczkowski, doc. T. Jasudowicz, doc. B. Grochulska, mec. W. Siła-Nowicki, w zakresie socjologii: prof. Z. Wierzbicki, prof. W. Bojarski, prof. S. Mika, doc. A. Tyszka, doc. J. Kurczewski, doc. J. Staniszkis, doc. J. Przygocki, adj. R. Toporkiewicz w zakresie ekonomii: mgr. M. Madejski, prof. M. Nieduszyński a szeroko pojętej kultury chrześcijańskiej m.in.: ks. J. Maj, prof. A. Zajączkowski, prof. A. Świderkówna, doc. o. J. Salij, ks. bp. J. Wojtkowski, doc. F. Pasternak, prof. J. Śliziński, prof. S. Świeżawski, ks. prof. J. Tischner, ks. prof. J. Pasierb, ks. dr. J. Wysocki, red. M. Skwarnicki, ks. prof. Z. Kiliszek, mec. S. Kaczorowski.
Wykłady odbywały się w kościołach i obiektach przykościelnych. Uczestniczyło w nich w zależności od możliwości lokalowych od 150 do 300 osób. Po wygłoszonych referatach w gronie uczestników trwały burzliwe dyskusje. Najwięcej spotkań odbyło się w Warszawie w kościołach: Św. Anny, Św. Aleksandra, Św. Krzyża, Św. Jakuba, Archikatedrze Św. Jana i kaplicy Res Sacra Miser. Poza Warszawą seminaria odbyły się m.in. w: Bydgoszczy, Łodzi, Jeleniej Górze, Siedlcach, Radomiu, Łowiczu, Legionowie i wsiach Leśna oraz Stanik koło Siedlec.
Przykładowe zagadnienia poruszane w trakcie seminariów historycznych to: Historia ruchu chrześcijańskiego w Polsce, Początki i dorobek średniowiecza w Europie, Miejsce Polski w Europie XX wieku, Wejście Polski w krąg kultury zachodniej, Powstanie Styczniowe geneza i mechanizmy, Szansa konstytucji 3 maja, Narodziny II Rzeczypospolitej, Stosunki polityczne i społeczne II Rzeczypospolitej, Śladami Jana III Sobieskiego oraz odsieczy wiedeńskiej, Eugeniusz Kwiatkowski – mąż stanu, Sytuacja Polski w dobie Jałty i Teheranu, Witold Pilecki żołnierz Rzeczypospolitej, Refleksje o Powstaniu Warszawskim i Armii Krajowej, Geneza Powstania Listopadowego, Epoka saska i stanisławowska, Działalność PSL w latach 1945-47, Porozumienie narodowe – możliwość czy konieczność, Polskie tradycje demokratyczne epoki Odrodzenia, Polacy wobec utraty niepodległości, tematy seminariów socjologicznych to m.in.: O odwadze cywilnej, Od braku równowagi społecznej do braku równowagi ekologicznej, Przymus społeczny, Problemy społeczne, Własność, racjonalność, struktura społeczna, Rozwój techniki a etyka, Wolność osoby ludzkiej, Praca organiczna naszą solidarnością, Przyczyny dezintegracji rodziny, Psychospołeczne skutki kryzysu, Strukturalne uwarunkowania kryzysu polskiego i jego przezwyciężenia seminariów ekonomicznych: Załamanie gospodarki polskiej, Etyka w ekonomii, Rozwój myśli ekonomicznej, Trzecia droga wzrostu gospodarczego, Katolicka myśl ekonomiczna, Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, Charakterystyka kapitalizmu, socjalizmu i katolicyzmu społecznego, Paradygmat 3 drogi wzrostu gospodarczego i wykładów kultury chrześcijańskiej: Przeciwstawne tendencje w polskim życiu kulturalnym, refleksje nad polską kulturą średniowiecza, Zagadnienia religijne w twórczości Czesława Miłosza, Kościół katolicki w świecie współczesnym, Wątki maryjne w poezji Norwida, Narodziny chrześcijaństwa a świat pogański, Początki kultu Matki Boskiej w Polsce w świetle najstarszych rękopisów, Apolityczność Kościoła, Ku pojednaniu wyznaniowemu i narodowemu, Filozofia a kultura, Duchowieństwo w ruchu niepodległościowym – narodowym, Koncepcja człowieka w/g Św. Tomasza, Rozpad i odbudowa kultury, Zycie religijne powstańczej Warszawy, 6 lat pontyfikatu Jana Pawła II, Metafizyka a marksizm.
Ponadto Archikonfraternia, posiadająca swoje domy w Bydgoszczy i Milanówku, również w tych miejscowościach organizowała wykłady i wydawała „Zeszyt” z tamtymi tematami.
Duża część powyższych wykładów i referatów została następnie wydana przez Archikonfraternię Literacką pod auspicjami Wydziału Duszpasterstwa Kurii Metropolitalnej Warszawskiej w 18 zeszytach pt. Zeszyty Studium Społecznej Nauki Kościoła oraz 6 tematycznych zeszytach specjalnych.
Ponadto Archikonfraterni Literackiej wydawała okolicznościowe plakaty związane czy z przyjazdem papieża Jan Pawła II czy związane z rocznicami ważnych wydarzeń narodowych Polski autorstwa Michała Więckowskiego znanego artysty. Był on również autorem okładki Zeszytów Studium Społecznej Nauki Kościoła.
Plakat wydany na przyjazd papieża Jana Pawła II przez Archikonfraternie Literacką – projekt Michał Więckowski 1983
Publikacje wydane w ramach działalności Archikonfraterni Literackiej
Zeszyty Studium Społecznej Nauki Kościoła Nr 1 – pdf
Zeszyty Studium Społecznej Nauki Kościoła Nr 4 – pdf
Zeszyty Studium Społecznej Nauki Kościoła Nr 5 -pdf
Zeszyty Studium Społecznej Nauki Kościoła Nr 7 – pdf
Zeszyty Studium Społecznej Nauki Koscioła Nr 12 – pdf
Zeszyty Studium Społecznej Nauki Kościoła Nr 15 – pdf
Powstanie Warszawskie Zeszyt Specjalny – pdf
Józef Piłsudski Zeszyt Specjalny – pdf
Odzyskanie Niepodległości przez Polskę Zeszyt Specjalny – pdf
Wystawa „Nie ma sprawiedliwej Europy bez niepodległej Polski” z okazji 70 -tej rocznicy Odzyskania Niepodległości
W 1988 r. w podziemiach Bazyliki Świętego Krzyża została zorganizowana wystawa rocznicowa „70 lat Odzyskania Niepodległości”. Wystawa powstała pod auspicjami Archikonfraterni Literackiej za zgodą ówczesnego proboszcza z inicjatywy Witolda Nieduszyńskiego członka zarządu Archikonfraterni Literackie, który później był jej kustoszem. Wystawa cieszyła się takim powodzeniem, że organizatorzy postanowili przedłużyć czas trwania o dodatkowe dwa tygodnie. Wystawę obejrzało około 350 tysięcy ludzi często przyjeżdżających z różnych części Polski.
Zespół realizatorów (niepełny) wystawy 70-lecia Odzyskania Niepodległości
Osobna Krypta poświęcona Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu
Pismo z zaproszeniem Eminencji księdza kardynała Józefa Glempa
Trzeci obszar działania Archikonfraterni Literackiej
Punkt pomocy dla represjonowanych przez władze PRL
Na Kanonii 6, przy bazylice archikatedralnej Św. Jana Chrzciciela w Warszawie, w podziemiach staromiejskiej kamienicy, powstaje punkt pomocy dla osób represjonowanych w tym byłych pracowników Regionu Mazowsze NSZZ Solidarność natychmiast po 13 grudnia 1981 r. Punk pomocy działa aż do 1989 r. Kanonia 6 gdzie od 1507 r. mieści się Archikonfraternia Literacka zakłada punkt pomocy specjalnie dedykowany dla byłych pracowników Regionu Mazowsze. Działa ten punkt w ścisłej współpracy z punktu pomocy przy kościele Św. Marcina. Tu kierowani są działacze i pracownicy z Regionu, Ursusa, TVP oraz z zawieszonych organizacji i instytutów.
Wejście do punktu pomocy mieszczącego się w suterynie kamienicy – fot. Piotr Życieński
Punkt powstaje z inicjatywy członka zarządu AKL Witolda Nieduszyńskiego, który potem obejmuje funkcję członka Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Represjonowanym. Po uzyskaniu indywidualnej zgody Zarządu, bo nie mógł się zebrać jawnie, Witold Nieduszyński organizuje a następnie kieruje „Punktem Pomocy”. Przewodniczący AKL senior, prof. Mieczysława Nieduszyńskiego, który się w tym czasie ukrywał również wyraża akceptacje. Do pomocy zaproszeni są kombatanci AK, powstańcy warszawscy (głównie paniami z batalionu „Kiliński” i „Zgrupowanie Chrobry II”). Akowski nawyk podporządkowania się decyzjom, konspiracyjna dyskrecja i dobrze zorganizowana praca sprawiły, że Kanonia prędko stała się pewnym i sprawdzonym adresem.
Część zespołu zaangażowanego w pracę w Punkcie Pomocy
Rozmowa ze Stefanem Melakiem późniejszą ofiarą tragedii smoleńskie
Była miejscem spotkań, wymiany informacji, korespondencji i adresów. Wiadomości o pozbawionych pracy, trafiały za granicę. Przychodziły transporty pomocy i trzeba było szybko zorganizować jakiś magazyn. Z pomocą przyszedł proboszcz Katedry ksiądz prałat Jerzy Zaleski udostępniając najpierw podziemia dawnej kotłowni katedralnej, mieszczące się pod pasażem między kościołem a komendą milicji dla Starego Miasta gdzie zamordowano Grzegorza Przemyka, a gdy tego zabrakło kryptę pod kaplicą Archikonfraterni gdzie było kilka ton węgla. Oba magazyny społecznie zostały oczyszczone i przygotowane do nowych zadań. Zostały zbite regały z desek do przechowywania pomocy W sumie Punkt Pomocy na Kanonii 6 dysponował magazynami zdolnymi jednorazowo przyjąć dwa duże kontenery przysyłanej z zagranicy pomocy. Było to nie lada osiągnięcie logistyczne. W krótkim czasie trzeba było zorganizować dwie ekipy, które sortowały i przygotowywały dary w obu magazynach które następnie były wydawane w Puncie Pomocy. Wielką pomocą w tym przedsięwzięciu okazali się być studenci, którzy z wielkim zaangażowaniem wspomogli stałą obsadę Puntu Pomocy.
Naprzeciw wejścia na Kanonię 6, miejscu gdzie stoi samochód było wejście do drugiego magazynu pod Katedrą. – fot Piotr Życieński
Szybko okazało się, że panie będące na dyżurach w punkcie, dobrze wiedziały, co i komu jest potrzebne, co może sprawić radość. Udzielały wsparcia materialnego, pomagały rodzicom w organizowaniu wyjazdów wakacyjnych dzieci, zdobywały leki i realizowały recepty. Pośredniczyły w przekazywaniu pomocy osobom ukrywającym się i ich rodzinom. Kanonia pełniła rolę biura pośrednictwa pracy – trudnej do zdobycia, bo większość ludzi miała „trefne” papiery z Regionu i takież stemple z Urzędu Pracy na Karowej. Tam też można było otrzymać pomoc prawną, z której korzystały głównie osoby eksmitowane z mieszkań i walczące o swoje prawa w Sądzie Pracy. Ogółem w Punkcie Pomocy było zarejestrowane ok. 4,5 tys. rodzin. Po pewnym czasie jedni wyjechali za granicę, inni – dziękowali za pomoc. W ustronnym kąciku, między półkami z odzieżą i żywnością, zawsze był obecny prof. Nieduszyński. Bywali u niego m.in. Leszek Moczulski, Wojciech Ziembiński, Stefan Melak, Tadeusz Stański i inni działacze podziemia.
Pielgrzymka do papieża Jana Pawła II
W sierpniu 1986 roku w ramach działalności Archikonfraterni Literackiej prof. Mieczysław Nieduszyński jako senior poprowadził trzytygodniową pielgrzymkę autokarową do Rzymu do polskiego papieża Jana Pawła II. Pielgrzymka była połączona ze zwiedzaniem różnych atrakcyjnych religijnie i historycznie miejsc po trasie i we Włoszech. Odwiedzono m.in. Wiedeń, Salzburg, Wenecję, Florencję, Asyż, Loreto, Monte Casino, Sienne, Rawennę, oczywiście Rzym i Watykan. Punktem kulminacyjnym była audiencja u Jana Pawła II w letniej rezydencji papieży w Castel Gandolfo. W trakcie tej audiencji Profesor wręczył osobiście Papieżowi egzemplarz swojej pracy pt. Kapitalizm, socjalizm i trzecia droga, zeszyt specjalny Studium Społecznej Nauki Kościoła, wyd. Archikonfraterni Literackiej, 1986 r.
Pielgrzymka do Watykanu wrzesień 1986 r.
Wręczenie Książki „Kapitalizm Socjalizm i Trzecia Droga” – Audiencja u Jana Pawła II